Necmettin Erbakan Üniversitesi

İslam Dünyasının modern hukuku olarak kabul gören Mecelle-i Ahkam-ı Adliye, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde uygulanmış, tarihi bağlamda kısmen bir medeni hukuk kuralları kodeksidir. Tanzimat ile başlayan siyasi ve hukuksal zorunlulukların bir neticesi olarak ortaya çıkan ve adli hükümlerin yer aldığı bu eser, 1869-1876 yılları arasında Ahmet Cevdet Paşa başkanlığındaki bir komisyon tarafından kendinden önceki fıkh eserlerinden meydana getirilmiştir. İslam hukukunun kanun haline getirilebileceğini ortaya koyması açısından oldukça kıymetli bir eser olarak bugün için de değerini korumaktadır. Kanunlaştırmak, mevcut hukuk sistemi içinde yenilik gerçekleştirmek anlamına gelmesi bakımından iç ve dış sosyo-politik etkilere açık bir faaliyettir. Bu makalede tüm bu sürece ulusal ve uluslararası siyasetin etkisi açığa çıkarılmaktadır. Tarihi ve siyasi koşulların, hukuk reformu faaliyetlerine öncülük eden kişilerin düşünce dünyaları üzerinden yansıdığı ortaya konulmaktadır.