DOI: https://doi.org/10.36719/2706-6185/22/6-10
Hacı Həsənov
AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu
tarix üzrə fəlsəfə doktoru
GÜNEY QAFQAZ ƏHALİSİNİN MİLLİ-ETNİK TƏRKİBİ HAQQINDA
(1897-Cİ İL RUSİYA İMPERİYA ƏHALİSİNİN BİRİNCİ ÜMUMİ SİYAHIYA ALMASININ MATERİALLARI ƏSASINDA)
Xülasə
1897-ci ildə Rusiya imperiyası əhalisinin ilk ümumi siyahıyaalınmasının materialları əsasında hazırlanan bu məqalədə yerli əhalinin milli-etnik tərkibində dəyişikliklər sahəsində Romanov Rusiyasının mürtəce müstəmləkəçilik siyasətinin nəticələri araşdırılır. İstinad edilən materiallar inandırıcı şəkildə göstərir ki, çar Rusiyası yeni müstəmləkə hakimiyyətlərinə etnik dayaq yaratmaq məqsədilə 19-cu əsrin əvvəllərindən Cənubi Qafqazda Avropa Rusiyasından, xüsusən də ərazilərdən əsasən xristian etnik elementlərinin kütləvi köçləri həyata keçirmişdir. Qacar və Osmanlı imperiyalarının rus-fars və rus-osmanlı müharibələri nəticəsində fəth edilmişdir.
Açar sözlər: Bakı, İrəvan, Dərbənd, quberniya, statistika
Haji Hasanov
ANAS Institute of History named after A.A.Bakikhanov
Ph.D in History
On the national and ethnic composition of the population of the South Caucasus
(Based on the materials of the first general census of the Russian Empire of 1897)
Abstract
In this article, based on the materials of the first general census of the Russian Empire of 1897, the results of the reactionary colonial policy of Romanov's Russia in the field of changes in the national and ethnic composition of the local population are examined. These materials convincingly show that tsarist Russia, with the aim of creating an ethnic support for the new colonial authorities, since the beginning of the XIX century in the South Caucasus, carried out mass resettlement of mostly Christian ethnic elements from European Russia, especially from the territories defeated as a result of Russian-Persian and Russian-Ottoman wars of the Qajar and Ottoman empires. As a result of this policy, by the end of the XIX century, significant national and ethnic changes had occurred in many regions of Northern Azerbaijan, especially in the native Muslim-Turkic lands of Irevan, Nakhchivan and Karabakh. In Irevan, the Turkic-Muslim majority turned into a national-ethnic minority, and a rather significant Christian community was formed in Karabakh.
Keywords: Baku, Irevan, Darband, governatore, statistics