DOI: https://doi.org/10.36719/2789-6919/16/10-12
Səbinə Əbülfət qızı Cəfərova
Gəncə Dövlət Universiteti
dissertant scafarova117@gmail.com
AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ BAĞLAYICI VƏ BAĞLAYICI BİRLƏŞMƏLƏRLƏ ƏLAQƏLƏNƏN TABELİ MÜRƏKKƏB CÜMLƏ QURULUŞLARI
Xülasə
Məqalədə tabeli mürəkkəb cümlələr komponentlərin bağlanma qaydalarına üç tipdə qruplaşdırılmasından bəhs edilir: analitik, sintetik və analitik-sintetik tipli tabeli mürəkkəb cümlələr. Birincilərə bağlayıcılar və bağlayıcı birləşmələrlə bağlananlar, ikincilərə komponentləri şəkilçiləşmiş ədatlarla əlaqələnənlər, üçüncülərə isə həm bağlayıcı və bağlayıcı birləşmələr və şəkilçiləşmiş ədatlarla, eləcə də bağlayıcı sözlər və ədatların köməyi ilə bağlananlar daxil edilir. Ümumi qənaət belədir ki, Azərbaycan dilində ən çox işlənən sintetik tipli şərt budaq cümləsidir, şərt məzmunu daha çox -sa, -sə əlaməti ilə formalaşır. Buna görə də şərt budaq cümlələrindən danışarkən onların əksəriyyətində bu şəkilçinin işlənməsi qeyd olunur.
Açar sözlər: komponent, struktural prinsip, struktur-semantik, cümlə, bağlayıcı
Sabina Abulfat Jafarova
Ganja State University
dissertatist
In Azerbaijani language, the subjunctive is associated with conjunctions and conjunctions complex sentence structures
Abstract
The article discusses the grouping of subordinate complex sentences into three types according to the rules of closure: analytic, synthetic, and analytic-synthetic subordinate complex sentences. The first ones include those connected by conjunctions and conjunctions, the second ones whose components are connected by suffixed adverbs, and the third ones are those that are connected by both conjunctions and conjunctions and suffixed adverbs, as well as with the help of connecting words and adverbs. The general conclusion is that the most commonly used synthetic conditional clause in the Azerbaijani language is the branch sentence, the conditional content is mostly formed by the -sa, -sa sign. Therefore, when talking about conditional branch sentences, the processing of this suffix is mentioned.
Keywords: component, structural principle, structural-semantic, sentence, conjunction