Müstəqillik illərində Azərbaycan dilinin lüğət tərkibində ingilis mənşəli alınmalar

Müstəqillik illərində Azərbaycan dilinin lüğət tərkibi dövrün tarixi-siyasi, ictimai hadisələrinin təsiri ilə dəyişmiş, yeni keyfiyyət qazanmışdır. Azərbaycan dilinin uzun illər Avropa dilləri ilə əlaqələri, həmin dillərdən sözalma prosesi rus dilinin vasitəçiliyi ilə reallaşmışdır. Azərbaycan dilinin inkişafının müstəqillik mərhələsi, Avropa dilləri, xüsusilə ingilis dili ilə kontaktsız dillərarası əlaqə qura bilməsi ilə xarakterizə olunur. Məqalədə Azərbaycan və ingilis dil əlaqələri, hazırkı durumu və eləcə də bu əlaqələrə qloballaşan dünyanın tələbləri prizmasından baxılmışdır. İngilis mənşəli sözlərin Azərbaycan dilinin lüğət tərkibində yeri və işlənmə sahələri nəzərdən keçirilmişdir. Ayrı-ayrı lüğətlərdən seçilmiş ingilis mənşəli sözlərin ən çox texnologiya, kommunikasiyaya aid sahələr və müasir texniki avadanlıqların adları ilə bağlı olduğu müəyyənləşdirilmişdir. Müxtəlif illərdə nəşr olunmuş lüğətlər üzərində aparılan statistik hesablamaya əsasən, ingilis dilindən alınmaların kəmiyyətcə çoxaldığı qənaətinə gəlinmişdir. Əvvəlki illərə nisbətən son 10 ildə ingilis mənşəli sözlərin işləndiyi sahələrin sayının artması müşahidə olunur. Eyni zamanda məişət üslubunda, insanların gündəlik fəaliyyətlərində də bu qəbildən olan sözlər yer almaqdadır.

Açar sözlər: lüğət tərkibi, ingilismənşəli alınmalar, inteqrasiya, qlobal dil, dillərarası əlaqə

Sevinj Talibova

Baku Eurasian University

PhD student

sevinctalibova08@gmail.com

https://orcid.org/0009-0009-8415-0447

Borrowings of English origin in the vocabulary of the Azerbaijani language during the years of independence

Abstract

During the years of independence, the vocabulary of the Azerbaijani language changed under the influence of the historical, political and social events of the time and acquired a new quality. For many years, the relations of the Azerbaijani language with European languages and the process of acquiring words from those languages were realized through the mediation of the Russian language. The independent stage of the development of the Azerbaijani language is characterized by the ability to establish non-contact interlingual communication with European languages, especially English. In the article, relations between Azerbaijan and English, their current situation, as well as the requirements of the globalized world were considered. The place of the words of English origin in the vocabulary of the Azerbaijani language and the fields of processing were considered. It was determined that the words of English origin selected from separate dictionaries are mostly related to technology, fields related to communication and the names of modern technical equipment. According to the statistical calculation conducted on the dictionaries published in different years, it was concluded that borrowings from the English language increased quantitatively. Compared to previous years, the number of areas where words of English origin are used has been increasing in

the last 10 years. At the same time, such words are included in everyday life and people's daily activities.

Keywords: vocabulary composition, borrowings of English origin, integration, global language, interlanguage communication

MƏQALƏNİ YÜKLƏ [504.79 Kb] (yüklənib: 29)

Onlayn bax

Baxış: 89

Redaktə et