ABŞ‒Çin rəqabətinin hücum realist perspektivindən təhlili

Cənubi Çin dəniz enerji ehtiyatlarına və strateji dəniz nəqliyyat yollarının kəsişməsində yerləşməsinə görə qlobal geosiyasi tarazlıqlarda mühüm rol oynayır. Regionda təhlükəsizlik təhlükələri və güclü aktorlar arasında münaqişə potensialı Cənubi Çin dənizinin geosiyasi təhlükəsini artırır. Dəniz sərhədləri ilə bağlı mübahisələr, suverenlik iddiaları və regionda artan hərbi istehsallıq Cənubi Çin dənizinin potensial potensial təhdidinə və münaqişə zonasına çevirir. Bu vəziyyət ABŞ və Çin arasında rəqabətin regionda iqtisadi və sabitliyi formalaşdırılan mühüm dinamika çevrilməsinə səbəb olur.

Çin Cənubi Çin dənizindəki adalara və dəniz ərazilərinə iddiaları ilə bölgədə suverenlik mübarizəsini qızışdırır. Süni adaların tikintisi və tikinti bazalarının yaradılması Çinin dəniz iddialarını gücləndirmək strategiyasının bir hissəsi kimi. Adımlar Çinin regionda dəniz gücü kimi yüksəlişini göstərirsə də, bölgədəki qüvvələr balansına dərindən təsir edir. Üstəlik, bu vəziyyət ABŞ-ın regional təhlükəsizliyini təmin etmək siyasətinə meydan oxuyur. Çinin artan təsiri onun regional dəniz sərhədlərinə iddialarını deyil, həm də beynəlxalq hüququn gücünü və potensial regional qeyri-sabitliyi vurğulayır.

Açar sözlər: Çin, xarici siyasət, Cənubi Çin dənizi, ABŞ

Kənan Əhmədov

Bakı Dövlət Universiteti

Ph.D. tələbə

kanan.ahmadov@gmail.com

ABŞ-Çin Rəqabətinin Hücumçu Realist Perspektivindən Təhlili

mücərrəd

Cənubi Çin dənizi zəngin enerji ehtiyatlarına və strateji dəniz ticarət yollarının kəsişməsində yerləşməsinə görə qlobal geosiyasi tarazlıqlarda mühüm rol oynayır. Regionda təhlükəsizlik narahatlıqları və müxtəlif aktorlar arasında münaqişə potensialı Cənubi Çin dənizinin geosiyasi əhəmiyyətini artırır. Dəniz sərhədləri, suverenlik iddiaları və bölgədə artan hərbi mövcudluq üzərindəki mübahisələr Cənubi Çin dənizini potensial təhlükəsizlik təhdidinə və münaqişə zonasına çevirir. Xüsusilə ABŞ və Çin arasındakı bu vəziyyət rəqabəti regionda təhlükəsizlik və sabitliyi formalaşdıran mühüm dinamika çevirir.

Çin Cənubi Çin dənizindəki adalara və dəniz ərazilərinə iddiaları ilə bölgədə suverenlik mübarizəsini qızışdırır. Süni adaların tikintisi və hərbi bazaların yaradılması Çinin dəniz iddialarını gücləndirmək strategiyasının bir hissəsi kimi qiymətləndirilir. Bu hərəkətlər Çinin regionda dəniz gücü kimi yüksəlişini nümayiş etdirsə də, bölgədəki güc balansına dərindən təsir edir. Üstəlik, bu vəziyyət ABŞ-ın regional təhlükəsizliyi təmin etmək siyasətinə meydan oxuyur. Çinin artan təsiri təkcə onun regional dəniz sərhədlərinə iddialarını deyil, həm də beynəlxalq hüququn pozulmasını və potensial regional qeyri-sabitliyi vurğulayır.

Açar sözlər: Çin, xarici siyasət, Cənubi Çin dənizi, ABŞ

[əlavə=6089]

Baxış: 194

Redaktə et