V.Y.Axundov adına Elmi-Tədqiqat

Tibbi Profilaktika İnstitutu

biologiya üzrə fəlsəfə doktoru

shahlaaliyeva1969@gmail.com

Məlum olduğu kimi, üçgünlük malyariya törədicisi olan P.vivax-ın merozoitləri, əsasən, cavan retikulositlərə üstünlük verir. Bu, onların səthində çoxlu reseptorların olması ilə əlaqədardır (DARC, CD71 və s.). Retikulositlər normositlərə çevrilərkən bir çox reseptorlarını itirir, bu da P.vivax merozoitlərinin yetkin eritrositlərə daxil olmasına əngəl törədir. P.vivax-ın kultivasiyası sahəsində gələcək işlər parazitin in vitro inkişafında cavan retikulositlərin səthindəki çoxsaylı reseptorlarının rolunu müəyyənləşdirməyə yönəlməlidir. Həmçinin P.vivax-ın retikulositlərə tropizminin əsasında duran reseptor-liqand əlaqələrinin araşdırılması da çox önəmlidir. Bəzi primat növləri (S.boliviensis) Plasmodium vivax üçün in vivo sahib orqanizm hesab olunur. Bu səbəbdən törədici bu meymun eritrositlərində in vitro şəraitdə uzun müddət saxlanıla bilir. Göstərilən istiqamətdə tədqiqatların davam etdirilməsi üçgünlük malyariya törədicisinin molekulyar biologiyasının öyrənilməsi üçün çox əhəmiyyətlidir.

As is known, the merozoites of the three-day malaria pathogen P.vivax prefer young reticulocytes. This is due to the presence of many receptors on their surface (DARC, CD71, etc.). When reticulocytes become normocytes, they lose many of their receptors, which prevents P.vivax merozoites from entering mature erythrocytes. Further work on the cultivation of P.vivax should be aimed at determining the role of multiple receptors on the surface of young reticulocytes in the development of the parasite in vitro. It is also very important to investigate the receptor-ligand relationships underlying P.vivax tropism for reticulocytes. Some primate species (S.boliviensis) are considered in vivo hosts for Plasmodium vivax. For this reason, in vitro, the pathogen can persist for a long time in the erythrocytes of this monkey. Continued research in this direction is very important for studying the molecular biology of the causative agent of three-day malaria.