Şikar Qasımov,

tarix eiimhr doktoru,

Azərbaycan Texniki Universiteti

 «Tarix» kafedrasının müdiri

Azərbaycan mədəniyyətinin inldşaf tarixini izləyərkən ədəbi-mədəni əlaqələrin, xüsusən yaradıcılıq əlaqələrinin çox qədim tarixə malik olduğunun bir daha şahidi olu­ruq. 20-ci illərdə ədəbi-mədəni əlaqələrin özünə məxsus formaları və xüsusiyyətləri var idi. Araşdırmalar göstərir ki, 20-30-cu illərin inzibati-amirlik şəraitində yaradıcı ziyalıların əlaqələrinin yaranması və inkişafı çox tərəfli formalarda təzahür edirdi. Bu əlaqələr 20-ci illərdən başlayaraq yeni istiqamət, yeni forma almışdı. Elə bu dövrdən yaradıcılıq əlaqələri bir problem kimi ədəbiyyatşünaslığın və tarixşünaslığm tədqiqat obyektinə çevrilmişdi. Əsas məqsəd isə yaradıcı ziyalıların əlaqələrini tədqiq etməklə bu əlaqələrin genişlənməsinə zəmin yaradan amillərin əsas cəhətlərini, komponentlərini açıb göstərməkdir. 1920-ci ilin yazından sovetləşmənin sürətlə getməsinə paralel olaraq Azərbaycan ziyalılarım yeni sovet ideologiyasına «uyğunlaşdırmaq» üçün ciddi «tədbir­lər» görülürdü. Bir tərəfdən yaradıcılığında sovet həyat tərzini əks etdirməyən yazıçılan cəmiyyətdən uzaqlaşdırır, digər tərəfdən də yazıçı ziyalıların guya savadlannı, dünya görüşlərini «artırmaq» üçün mərkəzə- Moskvaya göndərirdilər. Belə bir şəraitdə Bakıda kommunist ideologiyasına uyğun əsərlər daha fəal təbliğ və tərcümə olunurdu.